Wetenschappelijk onderzoek
De Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht en de Radbouduniversiteit in Nijmegen zijn betrokken (geweest) bij het bestuderen van het gedrag en de invloed van Europa’s laatste en grootste wilde rundersoort in het Kraansvlak. De universiteiten doen veel ecologisch onderzoek aan begrazing in natuurgebieden. Studenten van diverse hogescholen en universiteiten voeren het onderzoek aan de wisenten in het Kraansvlak uit, daarbij begeleid door de universiteiten van Groningen en Utrecht. Bij het onderzoek wordt samengewerkt met onderzoeksprojecten aan wisenten elders in West- en Oost-Europa, zodat een breed beeld verkregen wordt van de ecologie van de wisent. We weten nauwelijks iets van zijn rol in het ecosysteem. De weinige studies die er zijn gedaan richtten zich meestal op andere aspecten dan de ecologie, en de meeste zijn gedaan in populaties die worden bijgevoerd. Met bestaande en deels ook nieuwe onderzoeksmethoden zal nu een tipje van de sluier worden opgelicht.
Een van de aspecten, die vooral door de RU Groningen onderzocht wordt, is het terreingebruik. Om te weten hoe de dieren van het landschap gebruik maken zijn de wisenten voorzien worden van halsbandzenders met een GPS-ontvanger (hetzelfde principe als een autonavigatiesysteem) en een GSM-telefoon. Telefonisch wordt ieder uur de positie van de dieren doorgegeven, die dan gerelateerd kan worden aan vegetatiekaarten. Ter vergelijking is ook de kudde koniks van een halsbandzender voorzien en is in een aangrenzend duingebied ook een kudde Schotse Hooglanders, wildlevende runderen, gezenderd.
Daarnaast worden de dieren ook rechtstreeks geobserveerd om te bepalen welke planten ze eten en hoe hun gedrag is ten opzichte van elkaar. Ook worden mestmonsters genomen en geanalyseerd en wordt met behulp van transecten het effect van de wisenten op bos, struweel en gras gemeten. In eerste instantie waren er geen andere grote grazers (paard, rund) in het gebied, maar vanaf oktober 2009 zijn er ook wildlevende paarden bij, zodat het mogelijk is om de verschillen in terreingebruik, voedselkeuze en hun onderling gedrag te bestuderen.
Een ander belangrijk onderzoeksaspect is het effect dat de wisenten hebben op de diversiteit aan dieren en planten. Wisenten creëren door hun gewicht, het eten van bomen en struiken en hun liefde voor het nemen van zandbaden mogelijk een grotere, en deels andere variatie in de vegetatiestructuur dan paarden en runderen. Het dynamische milieu dat zo ontstaat biedt kansen aan veel soorten organismen die hiervan afhankelijk zijn, en die juist zo kenmerkend zijn voor de duinen.
De Universiteiten van Groningen en Utrecht helpen ook mee met het onderzoek naar de relatie tussen wisenten en mensen in het Kraansvlak. Voor de toekomst van wisenten in de Nederlandse natuur is het van groot belang om te weten of wisenten naar mensen toe nieuwsgierig, verdedigend, stoïcijns of juist contact vermijden.
Stagiaires die mee willen helpen met het wisentonderzoek kunnen contact opnemen met Yvonne Kemp: .
